Máy kiểm tra nói dối, hay còn được biết đến với cái tên “polygraph”, là một thiết bị thu thập và ghi lại nhiều phản ứng sinh lý của con người cùng một lúc, chẳng hạn như huyết áp, mạch, hô hấp và độ dẫn điện của da. Mục tiêu của máy kiểm tra nói dối là phát hiện những thay đổi nhỏ trong cơ thể khi một người đang nói dối.
Cơ Chế Hoạt Động Của Máy Kiểm Tra Nói Dối
Vậy máy kiểm tra nói dối hoạt động như thế nào? Cơ sở của nó dựa trên lý thuyết rằng việc nói dối tạo ra căng thẳng tâm lý, dẫn đến những thay đổi sinh lý có thể đo lường được. Khi một người được hỏi và trả lời một câu hỏi, máy sẽ ghi lại các phản ứng sinh lý của họ.
Các chuyên gia phân tích polygraph, được đào tạo bài bản, sau đó sẽ xem xét biểu đồ polygraph để tìm kiếm những thay đổi có thể cho thấy sự dối trá.
Các Loại Câu Hỏi Trong Bài Kiểm Tra Nói Dối
Một bài kiểm tra nói dối điển hình bao gồm ba loại câu hỏi chính:
-
Câu hỏi không liên quan: Đây là những câu hỏi chung chung, không liên quan đến vấn đề đang được điều tra, chẳng hạn như “Hôm nay bạn có mệt không?” hoặc “Tên bạn là gì?”. Chúng được sử dụng để thiết lập đường cơ sở sinh lý của người được kiểm tra.
-
Câu hỏi kiểm soát: Những câu hỏi này được thiết kế để gợi ra phản ứng sinh lý, ngay cả ở những người trung thực. Chúng thường liên quan đến các hành vi sai trái chung chung trong quá khứ, chẳng hạn như “Bạn đã bao giờ nói dối để thoát khỏi rắc rối chưa?”.
-
Câu hỏi liên quan: Đây là những câu hỏi quan trọng nhất và liên quan trực tiếp đến vấn đề đang được điều tra. Ví dụ, trong một vụ trộm cắp, một câu hỏi liên quan có thể là “Bạn có lấy chiếc đồng hồ đó không?”.
Độ Tin Cậy Của Máy Kiểm Tra Nói Dối
Mặc dù máy kiểm tra nói dối được sử dụng rộng rãi, nhưng độ tin cậy của nó vẫn còn gây tranh cãi. Một số người cho rằng nó là một công cụ hiệu quả để phát hiện nói dối, trong khi những người khác lại cho rằng nó có thể bị đánh lừa. Kết quả của bài kiểm tra nói dối thường không được chấp nhận làm bằng chứng tại tòa án.
Kết Luận
Máy kiểm tra nói dối là một công cụ phức tạp và gây tranh cãi, được sử dụng để phát hiện sự dối trá. Mặc dù nó có thể cung cấp một số thông tin hữu ích, nhưng điều quan trọng là phải nhớ rằng nó không phải là hoàn hảo và kết quả của nó nên được giải thích một cách thận trọng.